Historia Caritas w Polsce

Próby centralizacji i koordynacji działań dobroczynnych Kościoła na terenach Polski obserwujemy na przełomie XIX i XX wieku najpierw we Lwowie, gdzie w 1885 r. powstaje "Związek Katolickich Towarzystw i Zakładów Dobroczynnych" a później w Poznaniu. W roku 1922 powstaje poznański związek towarzystw dobroczynnych, wzorując się na niemieckiej Caritasverband, tworzy podobną strukturę i przyjmuje nazwę Caritas. Po odzyskaniu niepodległości w roku 1918 i okrzepnięciu nowych struktur Kościoła w Polsce związki "Caritas" powstały niemal we wszystkich diecezjach. Rozwój struktur "Caritas" został jednak przerwany wybuchem II wojny światowej.

Zaraz po wyzwoleniu abp Sapieha w myśl uchwały Konferencji Episkopatu Polski, dekretem z 25 VIII 1945 r. ustanowił Krajową Centralę Caritas . W niecały miesiąc później, Biskup Lubelski Marian Leon Fulman, dekretem z dnia 14 IX 1945 r. na bazie działającego jeszcze w okresie międzywojennym "Towarzystwa Miłosierdzia Chrześcijańskiego im. św. Wincentego, powołał Diecezjalny Związek Towarzystw Miłosierdzia Chrześcijańskiego "Caritas" . Jego podstawowym zadaniem miało być koordynowanie i kierowanie działalnością dobroczynną na terenie całej diecezji. Na drodze prężnie rozwijającego się związku stanęła jednak komunistyczna władza, która w roku 1950 doprowadziła do delegalizacji Caritas w Polsce i przejęcia podległych mu placówek.

Likwidacja kościelnych struktur "Caritas" nie mogła jednak oznaczać zaprzestania działalności charytatywnej Kościoła. Koordynacją tej działalności zajęła się Komisja Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Miłosierdzia przemianowana w roku 1981 na Komisję Charytatywną Episkopatu Polski. W poszczególnych diecezjach powstały referaty duszpasterstwa charytatywnego, a w parafiach utworzono zespoły charytatywne. W roku 1989 na mocy porozumienia między państwem i Kościołem możliwe stało się reaktywowanie Caritas Polska i Caritas diecezjalnych. Dnia 24 maja 1991 r. Biskup Lubelski Bolesław Pylak powołał do życia Caritas Diecezji Lubelskiej, która po reorganizacji struktur terytorialnych Kościoła w Polsce i utworzeniu w Lublinie metropolii, w roku 1992 otrzymała nazwę Caritas Archidiecezji Lubelskiej.